قوانین جدید OpenAI برای نوجوان‌ها؛ آیا ChatGPT بالاخره برای زیر ۱۸ سال امن‌تر شد؟

با بالا گرفتن نگرانی‌ها درباره تأثیر هوش مصنوعی روی نوجوان‌ها، OpenAI دست به کار شده و مجموعه‌ای از قوانین و محدودیت‌های جدید ایمنی برای کاربران زیر ۱۸ سال در ChatGPT معرفی کرده؛ قوانینی که هم‌زمان با بررسی استانداردهای قانونی هوش مصنوعی برای کودکان و نوجوانان توسط قانون‌گذاران آمریکایی منتشر شده‌اند.

اما سؤال اصلی اینجاست:

آیا این قوانین واقعاً اجرا می‌شن یا فقط روی کاغذ قشنگن؟

چرا OpenAI مجبور به واکنش شد؟

در ماه‌های اخیر، فشار زیادی از سمت:

1. قانون‌گذاران
2. معلم‌ها
3. فعالان حوزه امنیت کودکان

به شرکت‌های هوش مصنوعی وارد شده؛ مخصوصاً بعد از گزارش‌هایی که ادعا می‌کنن چند نوجوان پس از تعامل طولانی‌مدت با چت‌بات‌های هوش مصنوعی دست به خودکشی زده‌اند.

از طرفی، نسل Z (متولدین ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۲) بیشترین کاربران ChatGPT رو تشکیل می‌دن. حالا با همکاری جدید OpenAI و Disney، انتظار می‌ره نوجوان‌های بیشتری هم جذب این پلتفرم بشن.

قوانین جدید ChatGPT برای نوجوان‌ها چیه؟

طبق نسخه جدید Model Spec (سند رفتار مدل‌های زبانی OpenAI)، وقتی یک کاربر زیر ۱۸ سال شناسایی بشه، ChatGPT باید با سخت‌گیری خیلی بیشتری رفتار کنه.

مهم‌ترین محدودیت‌ها شامل این موارده:

1. ممنوعیت نقش‌آفرینی عاشقانه یا صمیمی (حتی غیرجنسی)
2. ممنوعیت نقش‌آفرینی خشونت‌آمیز یا جنسی از زاویه اول‌شخص
3. احتیاط شدید در موضوعاتی مثل تصویر بدن، رژیم‌های افراطی و اختلالات خوردن
4. جلوگیری از هر نوع محتوایی که به خودآزاری، توهم یا رفتارهای خطرناک دامن بزنه
5. تشویق نوجوان‌ها به ارتباط با خانواده، دوستان و متخصصان دنیای واقعی

حتی اگر سؤال‌ها به‌صورت «داستانی»، «فرضی» یا «آموزشی» مطرح بشن، مدل اجازه دور زدن این قوانین رو نداره.

چه اصولی پشت این قوانین هست؟

OpenAI می‌گه رفتار ChatGPT با نوجوان‌ها بر اساس چهار اصل کلیدی تنظیم شده:

1. اولویت مطلق با امنیت نوجوان، حتی اگر آزادی بیان محدود بشه
2. هدایت به حمایت واقعی به‌جای وابستگی به چت‌بات
3. صحبت محترمانه و همدلانه، نه تحقیرآمیز و نه مثل بزرگسال‌ها
4. شفافیت کامل درباره اینکه ChatGPT انسان نیست و محدودیت داره

مثلاً اگر نوجوانی بخواد ChatGPT نقش دوست‌دختر یا دوست‌پسرش رو بازی کنه، ربات باید محترمانه توضیح بده که چنین کاری ممکن نیست.

منتقدها چی می‌گن؟

با وجود استقبال اولیه، خیلی از کارشناسان هنوز محتاط هستن.

دلیلش هم واضحه: بین قانون نوشتن و اجرا شدن، فاصله زیاده.

منتقدها به چند نکته مهم اشاره می‌کنن:

1. ChatGPT هنوز هم گاهی بیش‌ازحد با کاربر هم‌نوایی می‌کنه (sycophancy)
2. در گذشته، سیستم‌های تشخیص محتوای خطرناک OpenAI نتونستن جلوی تعاملات آسیب‌زا رو بگیرن
3. شواهدی وجود داره که مدل‌ها انرژی احساسی کاربر رو «آینه» می‌کنن، حتی وقتی به ضررش باشه

به زبان ساده:

قصد خوب هست، اما تضمینی برای اجرای بی‌نقص وجود نداره.

نقش قانون‌گذارها و آینده ماجرا

هم‌زمان با این تغییرات، ایالت‌هایی مثل کالیفرنیا قوانین سخت‌گیرانه‌تری برای چت‌بات‌های همراه (AI Companions) تصویب کردن. قوانینی که از ۲۰۲۷ اجرا می‌شن و شرکت‌ها رو مجبور می‌کنن:

1. به نوجوان‌ها یادآوری کنن که با انسان صحبت نمی‌کنن
2. بعد از چند ساعت استفاده، هشدار استراحت بدن
3. مکانیسم‌های ایمنی‌شون رو شفاف اعلام کنن

به نظر می‌رسه OpenAI با این حرکت، داره خودش رو برای موج قوانین آینده آماده می‌کنه.

جمع‌بندی

قوانین جدید OpenAI برای نوجوان‌ها یک قدم مهم رو به جلو محسوب می‌شن؛

اما واقعیت اینه که امنیت واقعی فقط با نوشتن دستورالعمل به دست نمیاد.

تا وقتی:

1. اجرای این قوانین به‌طور مداوم بررسی نشه
2. و شفافیت درباره عملکرد واقعی مدل‌ها وجود نداشته باشه

نگرانی‌ها همچنان پابرجاست.

با این حال، همین که یکی از بزرگ‌ترین بازیگران هوش مصنوعی داره مسئولیت‌پذیرتر عمل می‌کنه، می‌تونه نشونه‌ای از تغییر مسیر کل صنعت باشه.

#OpenAI #ChatGPT #TeenSafety #AIChatbots #AIRegulation #ArtificialIntelligence

#هوش_مصنوعی #چت_جی_پی_تی #امنیت_نوجوانان #قوانین_فناوری #تکنولوژی